24 Ocak 2013 Perşembe

Bardaktaki buzlar niçin birbirlerine yapışırlar?


Buzun erimesi için sadece sıcaklık değil basınç da önemlidir.
Dağlardaki buzulların sık sık kayma nedenleri de budur. Buzulun muazzam
ağırlığının yarattığı basınç en alt tabakaların erimesine, orada kaygan bir su
tabakası oluşmasına neden olur.
Genellikle yemeklerde içkiye veya suya atılmak için buz küpçükleri bir kap
içersinde getirilir. Bir süre sonra bir tanesini almak istediğimizde, bir kaçı
birbirlerine yapışmış olarak gelirler, bunları birbirlerinden ayırmak da hayli zor
olur.


Bir kabın içinde veya bardakta bulunan buzlar üst üste yığıldıklarında her biri
altındakine değdiği noktada bir basınç oluşturur ve bu noktadaki çok küçük bir
kısım erir. Buradan hareket eden su çok az yanda bu iki buz küpçüğünün
birbirine en yakın olduğu noktada tekrar donar, iki küpçük arasında sanki
kaynak yapılmış gibi çok güçlü bir bağ oluşturur. Artık ikisi tek bir parça gibi
olduklarından bu noktadan tekrar erimeleri de mümkün değildir.
Bir buz küpünü buzluktan doğrudan elimizle almaya kalkıştığımızda da elimize
yapışır. Bu nedenle buzlukta suyu dondurmada kullanılan kapların çoğu
plastiktir. Peki elimizi veya dilimizi bir buz parçasına veya çok soğuk bir metal
yüzeye değdirince niçin yapışıp kalıyor?
Bunun nedeni parmaklarımızın ve dilimizin ucunda daima çok ince bir nem
tabakasının olmasıdır. Bu tabaka çok soğuk bir cisimle temas ettiğinde anında
donar. Örneğin çok soğuk, sıfırın altındaki bir sıcaklıkta bir bayrak direğine
dilinizle dokunursanız, metaller çok iyi iletken olduklarından direk hemen
üzerindeki ısıyı dilin üzerindeki nem tabakasına yansıtır, dilin üzerindeki bu
nem tabakasının donmasına sebep olur. Artık direk ile dilin arasında her iki
yüzeye de yapışmış buzdan bir bağ vardır.
Sonuç olarak çok soğuk havalarda dilinizle metal yüzeylere dokunmayın. Belki
dilinizi çekerek kurtarabilirsiniz ama bir daha ömür boyu yediklerinizden tat
alamazsınız.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder