isteriz. Ama daha sonra daha ilk yıkamada kumaşın boyu ne kadar çeker
endişesini yaşarız. Çünkü pantolonun boyunu tekrar uzatmak artık mümkün
değildir. O halde kumaşlar yıkanınca niçin çekiyorlar? Islandıklarında mı
çekiyorlar yoksa kururken mi? Pantolonun boyunu ayarlamadan önce kaç kere
ıslatmalıyız? Sıcak suda mı daha çok çekerler, soğuk suda mı?
Yünlü kumaşların veya giysilerin ıslanınca çekme olayı biraz karışıktır, çünkü
nem ve ısışartları liflerin sadece boylarını değil çaplarını da değiştirirler. Ham
iplik, kot kumaşı olmak üzere dokunurken dayanıklılığını arttırmak için tabii
boylarındaki liflere bükümler, yani bir çeşit düğümler ilave edilir. Kumaş
ıslanınca yün lifleri şişerler. Liflerin bu genişlemesi ipliklerdeki bükümler
arasındaki açıya da tesir eder ve iplerin boylarının kısalmasına neden olur.
Aslında kumaşıslanınca lifler şiştiğinden boyunun az bir miktar uzaması gerekir
ama bükümlerin açılarındaki deformasyonun yarattığı çekme kuvveti daha fazla
olduğundan sonuçta kumaş boydan kısalır.
Kumaş yıkandıktan sonra kurutulduğunda şişmiş lifler eski durumlarına
gelirler. Ama kumaş ilk ölçülerine dönemez. Su, yüksek ısı, çalkalama ve sabun -
ki burada lifler arasında yağlayıcı görevi görür- hepsi birden kumaşın çekmesini
kolaylaştırırlar. Kumaş birkaç kere yıkandıktan sonra ölçüleri dengeye ulaşır ve
bundan sonra ne kadar yıkanırsa yıkansın boyca kısalmaz.
Kumaşın çekme miktarı ipliklerin boyutlarına, miktarlarına, dokunma
şekillerine, kıvrımlarına ve kumaşın geçmişine bağlıdır. Bazen kumaşa giysi
olarak dikilmeden önce özel bir çekme işlemi uygulanır. Bu durumda kumaş
ilerde yüzde birden fazla çekmez.
Çarşıdan alınan kot pantolonların boylarından emin olmak için, paçaları
bastırılmadan önce sıcak, sabunlu suda kuvvetlice yıkanmaları, sonra soğuk
suyla durulanarak makinede kurutulmaları ve bu çevrimin üç kere tekrarı
tavsiye ediliyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder